Vet: is het nou een dikmaker, of valt het mee?

Vraag de gemiddelde Nederlander welke voedingsstoffen je dik maken, en er is een grote kans dat vet wordt genoemd. Vet heeft de naam dan ook niet echt mee, want wie associeert het woord nou eigenlijk niet met dik zijn? Toch ligt het verhaal een stuk genuanceerder. Hoewel het tegenwoordig iets meer aandacht krijgt, blijven veel vooroordelen echter nog overeind.

SterkenVitaal.nl gaat in een vogelvlucht over vet als voedingsstof en de al dan niet goede of slechte gevolgen van vet in je dieet. Is het echt zo slecht? Is het zwart-wit? En wat is de rol van suiker eigenlijk?

Vroeg onderzoek dat de toekomst bepaalde

Het waren de jaren vijftig waarin met voor het eerst uitgebreid onderzoek deed naar de invloed van een dieet op de gezondheid van mensen. Onder leiding van de Amerikaanse wetenschapper Ancel Keys werd de Zevenlandenstudie uitgevoerd.

Dit was het eerste meerlandenonderzoek waar gekeken werd naar eetgewoontes en het voorkomen van ziektes aan het hart, de bloedvaten en diabetes.

Keys was op dat moment één van de meest vooraanstaande onderzoekers in de voedingsindustrie en een prominent lid van “Kamp Vet”, oftewel: de groep wetenschappers die van mening was dat vet de boosdoener was in het dieet. Tegenover dit kamp was een groep wetenschappers die suiker en koolhydraten juist zag als boosdoener.

Uit het onderzoek van Keys kwam naar voren dat een vetrijk dieet geassocieerd was met onder meer een grotere hoeveelheid hart- en vaatziekten.

Controverse

Maar: al snel bleek dat Keys zijn onderzoek zo had ingericht dat de resultaten gunstig voor hem waren. Zo had hij de beschikking over gegevens van meer dan twintig landen, maar gebruikte hij slechts de data van zeven landen.

Belangrijker nog: in enkele landen was geen enkele correlatie vindbaar tussen vetinname en ziekte en soms leek vet zelfs een positieve werking te hebben. Dit kwam onder meer in Denemarken en Chili naar voren.

Keys was er alles aan gelegen om geen gezichtsverlies te leiden: Kamp Vet moest gelijk hebben.

De waarheid: meer nuance is nodig

Mede dankzij het onderzoek van Keys waren we tot in de jaren 2000 overtuigt van de slechte invloed van vet en was suiker lange tijd een grotendeels genegeerd onderwerp.

Inmiddels weten we dat suiker over het algemeen een slechtere invloed heeft dan vet.

Sterker nog, een koolhydraatarm, vetrijk dieet leidt meestal tot meer gewichtsverlies en minder risico’s op ziekte.

Ook weten we inmiddels dat diverse soorten vet zelfs goed zijn voor ons, wat ook verklaart waarom in sommige landen geen slechte links te vinden waren tussen vet en ziekte.

Onverzadigde vetten, met name uit groente uit vis, blijken te correleren met een verbeterde gezondheid en op de lange termijn minder sterfte.

De conclusie: minder suiker, meer goed vet

De conclusie is niet zo makkelijk als men in de jaren vijftig hoopte. Zeker, vet is niet per definitie goed. Het is redelijk duidelijk dat verzadigde vetten in elk geval geen goede invloed hebben.

Datzelfde kan gezegd worden van cholesterol. Hoewel het lichaam cholestrol in voeding afbreekt, lijkt ook deze stof niet positief te zijn voor de gezondheid.

Tegelijkertijd zijn er een hoop goede vetten die met gematigde inname een bijzonder positieve invloed hebben op de gezondheid.

Bij suiker is dat een stuk minder het geval: eigenlijk is geen enkele vorm van suiker (simpele suiker, zetmeel of andere koolhydraten) goed voor je. Het zorgt voor pieken in bloedsuiker, kan bij overmatige inname leiden tot verslavingsverschijnselen en kan ook leiden tot diabetes en andere gevaarlijke aandoeningen.

Wil je gezond eten, eet dan voldoende onverzadigde vetten uit onder meer vis en noten, minder met suiker en bovenal: sport!