Het syndroom van Asperger: complex en divers
Het syndroom van Asperger is een persoonlijkheidsstoornis, vernoemd naar de arts Hans Asperger, die de aandoening voor het eerst beschreef. Anno 2018 wordt de term ‘Asperger’ niet meer formeel gebruikt, maar wordt het syndroom samen met onder meer klassiek autisme en het syndroom van Rett gerekend tot de autismespectrumstoornis (ASS).
Ondanks deze formele benaming, heeft men het in de praktijk nog wel vaak over het syndroom van Asperger en gebruiken ook veel artsen de term nog om een diagnose te verduidelijken.
Milde vorm van autismespectrumstoornis
Het syndroom van Asperger wordt gezien als een milde vorm van autismespectrumstoornis. Waar veel autistische aandoeningen zich onder meer uiten in een beperkte geestelijke ontwikkeling en leerachterstanden, is er bij Asperger over het algemeen sprake van gemiddelde tot hoge intelligentie.
Het onderscheid met personen zonder Asperger is overigens alsnog redelijk duidelijk.
Mensen met het syndroom van Asperger hebben over het algemeen moeite om goed met sociale situaties om te gaan. Het is voor hen lastiger om subtiele sociale signalen op te vangen. Dit kan leiden tot misverstanden of gesprekken die niet soepel verlopen, omdat de gesprekspartners niet goed op elkaar inhaken.
Sociale problemen bij Asperger
Het verschilt per persoon met Asperger hoe groot de sociale strubbelingen zijn. De ervaring leert dat men gedurende het leven alsnog kan leren om bepaalde signalen op te vangen, hoewel het voor de persoon met Asperger zelden als ‘logisch’ gaat aanvoelen, zoals dat wel het geval is bij mensen zonder de aandoening.
Over het algemeen hebben mensen met Asperger weinig moeite op sociale plekken als de studie of het werk, hoewel ook dit verschilt per persoon.
Iemand met Asperger kan wel de volgende problemen tegenkomen in sociale situaties:
- Moeite met beeldspraak (letterlijk opvatten)
- Moeite met begrijpen expressies in het gezicht of handgebaren
- Niet goed met ’tussen de regels lezen’
- Weinig sociale intuïtie
- Vermijden oogcontact
- Gebrek aan empathie
Het verschilt per persoon en situatie wat de impact van deze gebreken is. Meestal zijn de problemen tijdens de jeugd groter, omdat de persoon zoals gezegd op latere leeftijd beter is het inschatten van sociale situaties.
Andere karaktertrekken bij Asperger
Iemand met Asperger kan ook veel andere karaktertrekken tonen, hoewel ook hier sterke verschillen bestaan per persoon. Waar men bij films als Rain Man vaak zegt dat het gaat om iemand met Asperger, komt een personage als in Rain Man eerder over met iemand met een zwaardere vorm van autisme.
Wel klopt het dat mensen met Asperger vaak minder hobby’s hebben en de hobby’s die ze wel hebben veel intenser kunnen beleven, wat voor de buitenwereld zelfs kan overkomen als obsessief.
Niet zelden excelleren mensen met Asperger in een bepaalde hobby of veld, wanneer zij geïnteresseerd zijn in het betreffende onderwerp.
Ook andere karaktertrekken kunnen in meer of mindere mate voorkomen bij Asperger:
- Sterke behoefte aan regelmaat en routine
- Sensorische overgevoeligheid (licht/geluid/tast/reuk)
- Visueel en concreet denken
- Moeite met abstracte denkbeelden
- Bij interesse geen moeite met concentratie of motivatie
Omdat Asperger eerder een spectrum aan symptomen is dan één concrete aandoening, kan het per persoon sterk verschillen of, en in welke mate de genoemde kenmerken voorkomen. Waar de ene persoon volledig kan verbergen dat er sprake is van Asperger, is dit bij andere mensen een stuk duidelijker.
Erfelijke basis voor Asperger
Het is nog niet geheel duidelijk hoe Asperger ontstaat. Wel is de kans vrij groot dat er een genetische basis ligt in het syndroom. In veel gevallen heeft iemand met Asperger ook een familie lid met het syndroom. Bovendien is de kans op een kind met Asperger groter wanneer één van de ouders het syndroom heeft.
De kans is groot dat diverse genen betrokken zijn bij het ontstaan van de aandoening, waardoor overerving of het ontstaan van Asperger niet zwart-wit is.
Ook is het mogelijk dat omgevingsfactoren invloed hebben op het al dan niet ontstaan van Asperger. Ook hier is nog weinig over bekend.
Disclaimer: willekeurige foto voor hoofdfoto, vrouw heeft geen Asperger
